Vier jaar intensief onderzoek toont aan dat thuiswerken het geluk van werknemers aanzienlijk verhoogt. Door de pandemie werd het massaal ingevoerd, en sindsdien zijn de voordelen duidelijk meetbaar: meer werkplezier, een verbeterde balans tussen werk en privé en een stijging in productiviteit. Toch is de tevredenheid niet voor iedereen gelijk, want flexibele werkvormen brengen ook nieuwe uitdagingen met zich mee, zeker als grenzen tussen werk en privé vervagen.
De impact van thuiswerken op persoonlijk geluk
Al vanaf het begin van de coronapandemie heeft thuiswerken een enorme invloed gehad op de werkervaring van velen. Uit uitgebreid onderzoek, waaronder studies van de University of South Australia en de Cornell University in New York, blijkt duidelijk dat thuiswerkers gemiddeld gelukkiger zijn dan collega’s die vooral op kantoor werken. Naast een toename in tevredenheid en werkplezier ervaren velen ook een betere werk-privébalans. Werknemers rapporteren dat ze meer tijd overhouden voor zichzelf en familie en dat ze hun tijd beter kunnen indelen. Een medewerker die bijvoorbeeld nu ’s ochtends een half uur extra kan slapen omdat hij of zij geen reistijd heeft, meldt een verbeterde stemming en minder stress.
Daarnaast verlaagt thuiswerken de druk door het ontbreken van woon-werkverkeer en de mogelijkheid om tussendoor eenvoudig huishoudelijke taken uit te voeren, wat het welzijn verhoogt. Het gevoel van controle en autonomie draagt bij aan een hogere motivatie en minder burn-outklachten. Toch zijn er ook beperkingen: niet iedereen kan zonder problemen thuiswerken, bijvoorbeeld vanwege een gebrek aan geschikte werkplek of afleiding door gezinssituaties.
Werkuren en grenzen: het belang van duidelijke afspraken
Niet alleen het feit van thuiswerken beïnvloedt het geluk, maar vooral ook de manier waarop het uitgevoerd wordt. Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is het onderscheid tussen vervangend werk vanuit huis (werken binnen de normale kantooruren) en verlengend werken vanuit huis (werken buiten normale uren). Uit onderzoek bij duizenden werknemers in Duitsland blijkt dat het verlengd werken leidt tot een slechtere werk-privébalans en een lager psychisch welzijn. Wie ’s avonds en in het weekend extra werkt, loopt meer risico’s op stress en burn-out.
Vrouwen blijken het meeste te lijden onder deze vervaging van werktijden. Voor hen is het psychisch welzijn maar liefst 11% lager als ze regelmatig buiten de afgesproken uren nog aan het werk zijn. Het samengaan van extra werkuren en huishoudelijke verantwoordelijkheden vergroot de druk. Daarom stelt onderzoeker Duanyi Yang dat organisaties duidelijke grenzen moeten stellen: niet alleen voor het welzijn van medewerkers, maar ook om verloop tegen te gaan en betrokkenheid te bevorderen.
Initiatieven zoals de Franse wet uit 2016, die werknemers het recht geeft om werkmail en telefoon na werktijd uit te schakelen, bieden goede voorbeelden. Ook in Australië en de VS wordt hard gewerkt aan dergelijke regels in cao’s en bedrijfsbeleid, waarmee het steeds normaler wordt om echt werk en privé te scheiden. Dit bevordert niet alleen het geluk van thuiswerkers, maar versterkt ook de duurzame inzetbaarheid binnen organisaties.
Thuiswerken en productiviteit: feiten versus vooroordelen
Lang bestond de angst dat thuiswerken zou leiden tot minder productiviteit. Werkgevers maakten zich zorgen dat werknemers tijdens thuiswerkdagen minder zouden presteren of gemakkelijk afgeleid zouden zijn. Deze zorgen zijn echter weerlegd door studies zoals die van Stanford University, waarbij 16.000 werknemers negen maanden lang werden gevolgd.
De resultaten waren opvallend: thuiswerkers waren gemiddeld 13% productiever dan hun kantoorcollega’s. Dit komt onder andere doordat ze meer rust en stilte ervaren, waardoor ze beter kunnen bellen en geconcentreerder kunnen werken. Verder namen ze minder pauzes en meldden zich minder vaak ziek. Deze verbeterde productiviteit draagt bij aan een hoger werkplezier en versterkt het gevoel dat thuiswerken echt bijdraagt aan het welzijn van medewerkers.
Daarbij is het belangrijk dat werkgevers het juiste vertrouwen geven en technologie bieden om samenwerking en communicatie soepel te laten verlopen. Flexibele werkmodellen gecombineerd met goede afspraken bieden zo de perfecte balans tussen productiviteit en persoonlijke tevredenheid.
Nederland koploper in hybride werken en geluksbevordering
In Nederland is thuiswerken sinds de pandemie stevig ingeburgerd. Uit onderzoek van PwC en andere Nederlandse instanties blijkt dat meer dan de helft van de beroepsbevolking gebruik maakt van hybride werken: een combinatie van thuis en kantoor. Deze flexibiliteit draagt sterk bij aan het geluk en de tevredenheid van werknemers.
Flexible werkvormen maken het mogelijk om werkuren beter af te stemmen op persoonlijke behoeften, zoals het halen van kinderen van school of het vermijden van reistijd tijdens drukke periodes. Hierdoor verbetert de balans tussen werk en privé aanzienlijk. Bedrijven die deze nieuwe werkstijl omarmen zien bovendien een stijging in de betrokkenheid en een afname in ziekteverzuim.
Toch moeten werkgevers blijven investeren in heldere communicatie en beleid om overwerk te voorkomen en het welzijn van medewerkers te beschermen. Het tijdig signaleren van stress en het bieden van ondersteuning, zoals tips over het verbeteren van de werkplek thuis of het belang van natuurlijke elementen in de werkomgeving, dragen hier aan bij. Planten bij het raam bijvoorbeeld kunnen het humeur en de productiviteit verhogen, wat thuiswerken aangenamer maakt.
Nieuwe werkculturen: kansen en uitdagingen in balans houden
De evolutie naar een hybride of volledig thuisgebaseerde werkcultuur verandert niet alleen het werk zelf, maar ook de sociale dynamiek binnen organisaties. Het onderzoek laat zien dat medewerkers gelukkiger worden als ze de vrijheid krijgen om zelf hun werkplek en werktijden te bepalen, zolang dit wel binnen een duidelijk kader blijft.
Echter ontstaan ook nieuwe spanningen: het gebrek aan fysiek contact kan het teamgevoel verzwakken, terwijl thuiswerkers ook meer moeite kunnen hebben met het scheiden van werk en privé. Om deze risico’s te verminderen, investeren steeds meer bedrijven in trainingen, virtuele bijeenkomsten en tools die communicatie bevorderen en sociale interactie tijdens de thuiswerkdagen ondersteunen.
Dat deze versie van werkplek meer ruimte biedt, betekent niet automatisch dat iedereen altijd blij is. Sommige werknemers missen het kantoor voor de sociale contacten en voelen zich geïsoleerd of buitengesloten. Daarom blijft het essentieel om elke individuele werkervaring mee te wegen en maatwerkoplossingen te bieden, zodat het thuiswerken het welzijn maximaal bevordert zonder negatieve effecten.
